خانم‌ها با تعدادي از عوارض و بيماري‌هاي لگني روبرو هستند که فقط خاص خانم‌هاست. برخي از اين عوارض اگر درمان نشوند مشکلي ايجاد نخواهند کرد، اما برخي ديگر در صورت ناديده گرفته شدن مي‌توانند کُشنده باشند. در اين مطلب به علائم و نشانه‌هاي بيماري‌هاي لگن در زنان مي‌پردازيم تا آگاهي‌تان در اين زمينه بيشتر شود.

سندرم آشرمن

سندرم آشرمن، ايجاد چسبندگي در داخل رحم يا بافت اسکار است که اغلب باعث مي‌شود ديواره‌ي جلويي و پشتي رحم به هم بچسبند. اين اسکار‌ها معمولا نتيجه‌ي ضربه يا آسيب به رحم در اثر بارداري اخير يا عمل جراحي براي تومور‌ها يا فيبروم‌هاي رحم و همچنين سزارين مي‌باشند.

علائم سندرم آشرمن شامل خونريزي‌هاي بسيار کم در پريود يا توقف پريود مي‌شود، اما برخي از خانم‌ها طي زماني که قاعدگي بايد به طور طبيعي روي بدهد، همچنان درد را تجربه مي‌کنند. متاسفانه سقط جنين و ناباروري در اثر سندرم آٔشرمن شايع است. متداول‌ترين درمان، هيستروسکوپي است که گاهي با لاپاروسکوپي همراه مي‌باشد. اگر چسبندگي شديد باشد، معمولا دوباره ايجاد مي‌شود و نياز به عمل جراحي ديگر يا درمان دارد.

تومور‌هاي فيبروئيدي خوش‌خيم رحم

تومور‌هاي خوش خيم فيبروئيد رحم يا فيبروم رحم تقريبا هرگز سرطاني نمي‌شوند و اغلب بدون درد هستند. فيبروم‌ها اغلب به صورت تعدادي تومور کوچک خود را نشان مي‌دهند، اما مي‌توانند به صورت يک تومور بزرگ نيز ديده شوند. اين اتفاق سبب مي‌شود زني که يک تومور فيبروئيدي بزرگ دارد، باردار به نظر برسد.

راهکار‌هاي درماني فيبروم رحم شامل موارد زير مي‌شود:

درماني نياز ندارد، چون اين تومور‌ها معمولا خود به خود با شروع يائسگي از بين مي‌روند.
ميومکتومي: عمل جراحي برداشتن فيبروم‌ها.
ابلاسيون اندومتر: عمل جراحي تخريب اندومتر.
هيستروکتومي: عمل جراحي برداشتن رحم و احتمالا ساير اندام‌هاي سيستم باروري

ديسمنوره يا قاعدگي دردناک

ديسمنوره، عبارت علمي و پزشکي است که براي گرفتگي‌هاي شديد قاعدگي استفاده مي‌شود. درد‌هاي ديسمنوره مانع انجام فعاليت‌هاي روزمره مي‌شوند. علائم ديسمنوره شامل درد در پايين شکم، پايين کمر و داخل ران‌ها، حالت تهوع و استفراغ و سر درد و سرگيجه مي‌شود.

دارو‌هاي ضد التهابي غيراستروئيدي اغلب به کاهش درد کمک کرده و اگر با شروع اولين علائم درد مصرف شوند بهترين تاثير را دارند. ساير درمان‌هايي که مي‌توانند به تسکين ديسمنوره کمک کنند شامل درمان‌هاي هورموني مانند قرص‌هاي ضد بارداري و حلقه‌هاي واژينال مي‌شوند.

اندومتريوز

اندومتريوز زماني روي مي‌دهد که بافت اندومتر که به طور نرمال داخل رحم رشد مي‌کند، در ساير قسمت‌هاي بدن رشد کند. هر چند ناحيه لگن که شامل لوله‌هاي فالوپ و تخمدان‌ها مي‌شود معمولا محل وقوع اندومتريوز هستند، اما اين بافت مي‌تواند به ساير قسمت‌هاي بدن نيز منتشر شود، از جمله ريه‌ها.

هر زمان که قاعدگي رخ مي‌دهد، هورمون‌ها سبب تغييراتي در اندومتريوز مي‌شوند. تخريب اين بافت‌ها به طور مکرر منجر به چسبندگي‌هاي لگني يا بافت اسکار مي‌شود که مي‌تواند سبب درد شديد شده و اندام‌ها را به هم بچسباند. علامت اصلي اندومتريوز، دردي است که مي‌تواند حين رابطه جنسي، اجابت مزاج، ادرار کردن و قاعدگي روي بدهد. درمان اندومتريوز بسته به شدت بيماري و اينکه آيا مي‌خواهيد باردار شويد يا نه، شامل دارو درماني و عمل جراحي مي‌شود.

ميتل اشمرز

ميتل اشمرز واژه‌اي آلماني و به معني «درد ميان دوره» است. بيشتر اوقات، درد تخمک گذاري شش تا هشت ساعت طول مي‌کشد، اما ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت ادامه پيدا کند. خوشبختانه درمان‌هاي خانگي مي‌توانند اين درد را تسکين بدهند.

سرطان تخمدان

سرطان تخمدان اغلب «قاتل خاموش» نام دارد، زيرا تا زماني که به مراحل پيشرفته نرسد علامتي ندارد. شروع تومور‌هاي سرطاني تخمدان از سه نوع سلول است:

تومور‌هاي اپيتليال که شايع‌ترين نوع سرطان تخمدان بوده (۸۵ تا ۹۰ درصد) و در سلول‌هاي سطح بيروني تخمدان شکل مي‌گيرد. بيشتر توده‌هاي موجود در تخمدان اپيتليال، خوش خيم (غيرسرطاني) هستند. تومور‌هاي سرطاني قشر بيروني تخمدان، کارسينوم (carcinoma) نام دارد، اين سلول‌ها تومور‌هاي بدخيم هستند که از تخمدان‌ها شروع به تکثير مي‌کنند.
تومور‌هاي سلول‌هاي ژرم که از سلول‌هاي مولد تخمک شکل گرفته و آغاز مي‌شود. بيشتر توده‌هاي سلول‌هاي ژرم خوش خيم هستند، البته درميان آن‌ها سلول‌هاي سرطاني نيز وجود دارند.
تومور‌هاي استروما که تومور‌هاي نادري هستند و از سلول‌هاي بافت همبند که تخمدان‌ها را کنار يکديگر نگه مي‌دارند و سلول‌هايي توليدکننده‌ي هورمون‌هاي زنانه يعني استروژن و پروژسترون شروع مي‌ شوند.
علائم هشداردهنده‌ي سرطان تخمدان مي‌تواند شامل مواردي باشد که نمي‌توان دليلي براي‌شان پيدا کرد مثلا: کمر درد، افزايش سايز شکم، مشکل در غذا خوردن، کاهش وزن، بي‌اختياري ادرار و تکرر ادرار.

کيست تخمدان‌

کيست‌هاي تخمدان، کيسه‌هايي هستند که با مواد مايع، جامد يا نيمه جامد پُر شده‌اند و روي تخمدان‌ها تشکيل شده و در اغلب موارد، خود به خود از بين مي‌روند. علائم کيست تخمدان شامل درد گنگ يا تيز در شکم طي فعاليت‌هاي خاص مي‌باشد.

کيست‌هاي کوچک ممکن است هيچ علامتي نداشته باشند، اما کيست‌هاي بزرگ‌تر ممکن است درد ايجاد کنند. برخي از کيست‌هاي تخمدان مي‌توانند پاره شده و خونريزي کرده و نياز به اقدام فوري پزشکي داشته باشند.

بيماري التهابي لگن

بيماري التهابي لگن (PID) عفونت اندام‌هاي باروري زنانه است که اگر درمان نشود مي‌تواند مشکل ناباروري ايجاد کند. علائم بيماري التهابي لگن شامل موارد زير مي‌شود:

ترشحات غيرعادي واژينال
درد در پايين شکم و يا در سمت راست و بالاي شکم
تب و لرز، تهوع و استفراغ
رابطه جنسي دردناک يا ادرار کردن دردناک
بيماري التهابي لگن با آنتي بيوتيک درمان مي‌شود. اما به اين دليل که پزشک‌تان نمي‌داند نوع باکتري‌هايي که سبب عفونت شده‌اند چيست، ممکن است دو نوع آنتي بيوتيک براي بيمار تجويز کند تا انواعي از باکتري‌ها درمان شوند.

بعد از چند روز شروع مصرف آنتي بيوتيک، ممکن است علائم‌تان بهتر يا برطرف شوند. اما شما بايد داروهاي‌تان را تمام کنيد، حتي اگر احساس مي‌کنيد بهتر شده‌ايد. توقف مصرف دارو ممکن است باعث شود عفونت برگردد.

بيماري التهابي لگن ممکن است نياز به عمل جراحي داشته باشد. البته به ندرت نياز به عمل جراحي وجود دارد و تنها زماني عمل جراحي لازم مي‌شود که يک آبسه در لگن پاره شده يا پزشک ترديد داشته باشد که يک آبسه ممکن است پاره شود. ضمنا اگر عفونت با دارو درمان نشود، احتمالا به عمل جراحي نياز است.

سندرم تخمدان پلي کيستيک

سندرم تخمدان پلي کيستيک (PCOS) اغلب منجر به ناباروري مي‌شود و علت آن چند فاکتور مي‌تواند باشد که دست به دست هم مي‌دهند، از جمله مقاومت به انسولين، افزايش اندروژن و قاعدگي نانظم يا فقدان قاعدگي. علائم سندرم تخمدان پلي کيستيک شامل موارد زير مي‌شود:

چاقي

هيرسوتيسم (افزايش رشد موي صورت، سينه، شکم و بالاي ران‌ها)

قاعدگي‌هاي سنگين، نامنظم و يا فقدان قاعدگي

پينه‌هاي پوستي تيره و کلفت و مخملي

کيست‌هاي ريز و متعدد روي تخمدان‌ها
گزينه‌هاي درماني براي سندرم تخمدان پلي کيستيک تا حدود زيادي بستگي به اين دارد که قصد بارداري داشته باشيد يا نه.

سرطان رحم يا اندومتر

سرطان رحم يا اندومتر، شايع‌ترين نوع سرطان‌هاي دستگاه تناسلي زنان (ژنيکولوژيک) مي‌باشد که دو تا سه درصد زنان را مبتلا مي‌کند. سرطان رحم يا اندومتر به ندرت در زنان زير چهل سال ديده مي‌شود و معمولا در زنان بالاي ۶۰ سال رخ مي‌دهد. ريسک فاکتور‌هاي سرطان رحم يا اندومتر شامل موارد زير مي‌شود:

چاقي

شروع قاعدگي قبل از ۱۲ سالگي

سابقه‌ي خانوادگي

استفاده‌ي طولاني مدت از استروژن بدون پروژسترون يا

قرص‌هاي ضد بارداري با دوز‌هاي بالا

علائم سرطان رحم يا اندومتر مي‌توانند پيوسته باشند يا فقط گاهي ظاهر شوند:

خونريزي يا لکه بيني غيرطبيعي
ترشحات واژينال و خونريزي‌هايي که قبلا سابقه نداشته
لکه بيني بعد از يائسگي
اگر بعد از يائسگي، دچار هر گونه خونريزي واژينال شديد بايد جهت تشخيص و درمان به پزشک مراجعه کنيد.