بیستم اکتبر مصادف با بیست و هشتم مهرماه روز جهانی پوکی استخوان است. پوکی استخوان به طور خـاموش و بی سروصدا اتفاق می‌افتد و در بیشتر موارد هـیچ علامتی تـا زمـان رخ‌دادن شکـستگی وجود ندارد.

قطعی‌ترین روش در تشخیص پوکی استخوان اندازه‌گیری تراکم استخوان است که با تشخیص اولیه می‌توان بیماری را متوقـف یـا از پیـشرفت آن جلوگیری کرد.

يک متخصص تغذيه گفت: سبک تغذيه‌اي غلطي که برخي از افراد در زندگي پيش گرفته‌اند، آن‌ها را با برخي از بيماري‌ها مثل پوکي استخوان روبرو مي‌کند.

فرزانه خدايي‌منش، متخصص تغذيه اظهار کرد: بيماري پوکي استخوان زماني در بدن فرد بروز پيدا مي‌کند که توليد استخوان‌هاي جديد با مرگ استخوان‌هاي قديمي برابر نمي‌شود و به همين علت ميزان تراکم استخوان‌ها کاهش پيدا کرده و فرد به اين بيماري مبتلا مي‌شود. او افزود: عواملي که در ابتلا افراد به بيماري پوکي استخوان نقش دارند، مواردي چون عوامل هورموني، سبک تغذيه و نوع آن، مصرف برخي از داروها مثل داروهاي استروئيدي و همچنين کورتن‌ها را در بر مي‌گيرند. اين متخصص تغذيه ادامه داد: سبک زندگي و شغلي که افراد به آن اشتغال دارند نيز در ابتلاي آن‌ها به بيماري پوکي استخوان بسيار تاثيرگذار است.

زنان، قربانيان اصلي پوکي استخوان

خدايي منش بيان کرد: زنان به دليل ساختار بدني و فرايندهاي گوناگوني که در دوره‌هاي مختلف زندگي با آن روبرو هستند، بيشتر از مردان در معرض ابتلا به بيماري پوکي استخوان قرار دارند.او گفت: خطر ابتلا به بيماري پوکي استخوان افراد بزرگسال و مسن را بيش از ساير گروه‌ها مورد تهديد قرار مي‌دهد و دور ماندن از اين خطر مستلزم داشتن رژيم غذايي سالم و مناسب است.اين متخصص تغذيه تاکيد کرد: از نظر نژاد ميتوان گفت که افراد سفيد پوست بيش از ساير افراد به بيماري پوکي استخوان مبتلا مي‌شوند و همچنين افرادي که جثه کوچکتري دارند، در مقايسه با ديگران بيشتر در معرض ابتلا به اين بيماري قرار دارند.

پوکي استخوان و نقش غير قابل انکار ژنتيک در اين بيماري

خدايي منش گفت: داشتن سابقه خانوادگي و ژنتيک در احتمال ابتلا به پوکي استخوان نقش قابل تاملي دارد و در صورتي که پدر، مادر، خواهر يا برادر فرد به اين بيماري مبتلا باشند، احتمال ابتلا فرد نيز بيشتر مي‌شود.او تصريح کرد: از جمله علائم بيماري پوکي استخوان، ميتوان به علائمي مثل بروز درد در ناحيه مفاصل، مشکل در ايستادن و صاف نشستن و همچنين کوتاه شدن قد در گذر زمان و همچنين شکسته شدن استخوان‌ها با کوچکترين و ساده‌ترين ضربه اشاره کرد.اين متخصص تغذيه يادآوري کرد: بيماري پوکي استخوان به خودي خود دردناک نبوده و با آسيب ديدن و شکسته شدن استخوان‌ها و دردي که ايجاد مي‌شود، موجب اذيت و آزار فرد خواهد شد.خدايي منش افزود: بهبود شکستگي‌ها و جوش خوردن استخوان در افرادي که دچار بيماري پوکي استخوان هستند با کندي صورت مي‌گيرد و حتي در مواردي هم استخوان شکسته شده بهبود پيدا نخواهد کرد.

او ادامه داد: تغييرات هورموني که در يائسگي در ساختار بدني زنان ايجاد مي‌شود، به طور مستقيم روي تراکم استخوان‌هاي زنان تاثير گذاشته و آن‌ها را با بيماري پوکي استخوان روبرو مي‌کند.اين متخصص تغذيه يادآوري کرد: ترشح هورمون استروژن براي ساخت استخوان‌هاي سالم بسيار ضروري است و با پايان قاعدگي در زنان، سطح اين هورمون با کاهش شديدي مواجه شده و همين امر موجب کاهش سطح تراکم استخوان‌هاي بدن مي‌شود.

نقش ورزش در تقويت استخوان‌ها

خدايي منش اضافه کرد: بروز يائسگي زودتر از موعد و همچنين برداشتن رحم پيش از ۴۵ تا ۵۰ سالگي، اين زنان را بيشتر از سايرين در معرض خطر ابتلا به بيماري پوکي استخوان قرار خواهد داد.
او تاکيد کرد: برخي از بيماري‌ها مثل پر کاري غدد پاراتيروئيد، کاهش ميزان هورمون‌هاي جنسي، اختلالات غدد فوق کليوي و همچنين اختلالات غده هيپوفيز باعث ابتلا افراد به بيماري پوکي استخوان مي‌شود.
اين متخصص تغذيه تصريح کرد: براي جلوگيري از ابتلا به پوکي استخوان ميتوان از انواع حرکات ورزشي و به ويژه ورزش‌هايي که باعث تقويت ماهيچه‌ها مي‌شوند، مثل شنا، پياده روي، دويدن آرام و بالا رفتن از پله‌ها نام برد.

پرهيز از سيگار و الکل، جهت افزايش تراکم استخوان‌ها
خدايي منش ترک سيگار و ساير محصولات دخاني را در جلوگيري از ابتلا به بيماري پوکي استخوان بسيار موثر خواند و گفت: ترک سيگار و الکل، تزريق داروهايي که خطر شکستگي استخوان‌ها را کاهش مي‌دهند و استفاده از مکمل‌هاي حاوي کلسيم و ويتامين‌ها نيز براي پيشگيري از خطر پوکي استخوان بسيار مفيد است.
او اضافه کرد: تامين ويتامين D مورد نياز بدن، دريافت کلسيم کافي و ورزش، ۳ عامل مهم پيشگيري از ابتلا به پوکي استخوان در ساير افراد به شمار مي‌روند.
اين متخصص تغذيه گفت: افرادي که سن آن‌ها بالاي ۵۰ سال است و از لبنيات به درستي در رژيم غذايي روزانه خود بهره‌مند نمي‌شوند، بايد با تجويز پزشک از مکمل‌هاي کلسيم استفاده کنند.خدايي منش  بيان کرد: مصرف سويا در رژيم غذايي روزانه براي توليد استروژن در بدن و جلوگيري از خطر ابتلا به بيماري پوکي استخوان بسيار مفيد است.