همه‌ي ما تجربه‌ي استرس را در مراحلي از زندگي‌مان داشته‌ايم. کنفرانس دادن جلوي تعداد زيادي از افراد، ملاقات ديگران براي اولين بار و امتحان از جمله مسائلي هستند که باعث بروز استرس در ما مي‌شوند.

تجربه‌ي کمي استرس شايد بتواند محرک ما براي تلاش بيشتر و داشتن عملکردي بهتر باشد، اما گاهي اوقات سطح استرس بيشتر از حالت طبيعي مي‌شود و مي‌تواند روي سلامت روحي و جسمي تأثيرات منفي بگذارد. يک مطالعه نشان داد که ۳۳ درصد از افراد بزرگسال گزارش کرده‌اند که دچار استرس بيش از حد هستند. در اين مقاله تصميم داريم شما را با علائم استرس آشنا کنيم.

۱. جوش و آکنه

آکنه يکي از واضح‌ترين و رايج‌ترين علائم استرس است. بعضي از افراد عادت دارند زماني که دچار استرس زيادي هستند، صورت خود را زياد لمس کنند. اين موضوع مي‌تواند باعث پخش شدن باکتري و شکل‌گيري جوش و آکنه شود. چندين مطالعه هم به اين نتيجه رسيده‌اند که جوش ممکن است با سطح بالاي استرس در ارتباط باشد.

يک مطالعه به بررسي شدت استرس ۲۲ فرد قبل و بعد از امتحان پرداخت. نتايج اين مطالعه نشان داد که بين سطح استرس ناشي از امتحان و شدت آکنه ارتباط وجود دارد.

در يک مطالعه‌ي ديگر روي ۹۴ نوجوان نشان داده شد که بين سطح بالاتر استرس و آکنه‌هاي بدتر، به‌ويژه در پسران ارتباط وجود داشت. جوش علل بالقوه‌ي ديگري هم دارد که از جمله‌ي آن‌ها مي‌توانيم به تغييرات هورموني، باکتري، توليد چربي اضافي و مسدود شدن منافذ اشاره کنيم.

۲. سردرد

بسياري از مطالعات به اين نتيجه رسيده‌اند که استرس مي‌تواند منجر به سردرد شود. يک مطالعه روي ۲۶۷ فرد مبتلا به سردرد مزمن به اين نتيجه رسيد که در تقريبا ۴۵ درصد موارد، موقعيت‌هاي استرس‌زا در ابتلا به سردرد مزمن نقش داشتند. يک مطالعه‌ي بزرگ‌مقياس نشان داد که افزايش شدت استرس با افزايش روز‌هايي که شرکت‌کنندگان در هر ماه سردرد را تجربه مي‌کردند، در ارتباط بود.

يک مطالعه‌ي ديگر روي سربازان به اين نتيجه رسيد که اين افراد زماني که استرس داشتند، سردرد را تجربه مي‌کردند. استرس دومين محرک رايج سردرد است. ساير محرک‌هاي رايج شامل کم‌خوابي، مصرف الکل و کم‌آبي بدن مي‌شوند.

۳. درد مزمن

تجربه‌ي درد مزمن مي‌تواند نتيجه‌ي افزايش سطح استرس باشد. يک مطالعه که روي ۳۷ نوجوان مبتلا به بيماري سلول داسي‌شکل انجام شد، نشان داد که افزايش استرس در روز با بيشتر شدن درد در همان روز در ارتباط بود.

ساير مطالعات نشان داده‌اند که افزايش سطح هورمون استرس به نام کورتيزول ممکن است با درد مزمن ارتباط داشته باشد. براي مثال، يک مطالعه به بررسي ۱۶ فرد مبتلا به کمردرد مزمن پرداخت. اين مطالعه به اين نتيجه رسيد که سطح هورمون کورتيزول در بدن افرادي که درد مزمن داشتند، بيشتر بود.

يک مطالعه‌ي ديگر روي افراد مبتلا به درد مزمن نشان داد که اين افراد سطح بالاتري از هورمون کورتيزول را داشتند که اين موضوع از علائم استرس طولاني‌مدت است.

توجه داشته باشيد که اين مطالعات به رابطه‌ي بين استرس و درد مزمن پرداخته‌اند و ساير عوامل مؤثر در اين زمينه را بررسي نکرده‌اند. علاوه بر اين، مشخص نيست که استرس باعث درد مزمن مي‌شود يا درد مزمن باعث استرس.

۴. مريضي مداوم

مريض بودن مکرر مي‌تواند از علائم استرس باشد. استرس ممکن است روي سيستم ايمني بدن تأثير منفي بگذارد و شما را بيشتر مستعد ابتلا به عفونت‌ها کند. در يک مطالعه، ۶۱ فرد بزرگسال واکسن آنفولانزا زدند. سيستم ايمني افرادي که استرس مزمن داشتند، واکنش ضعيف‌تري به واکسن نشان داد. اين مسأله نشان مي‌دهد که استرس ممکن است باعث تضعيف سيستم ايمني بدن شود.

در يک مطالعه‌ي ديگر، ۲۳۵ فرد بزرگسال به دو گروه افراد داراي استرس زياد و افراد داراي استرس کم تقسيم شدند. افرادي که استرس زيادي داشتند، در مقايسه با افراد داراي استرس کم، ۷۰ درصد بيشتر دچار عفونت‌هاي تنفسي شدند. به‌طور مشابه، يک بررسي روي ۲۷ مطالعه نشان داد که استرس با افزايش احتمال ابتلا به عفونت‌هاي تنفسي در ارتباط بود.

به مطالعات انساني بيشتري براي پي بردن به رابطه‌ي پيچيده‌ي بين استرس و سيستم ايمني نياز است. هرچند زماني که صحبت از سلامت سيستم ايمني مي‌شود، استرس فقط يکي از عوامل تأثيرگذار بر آن است.

ضعيف شدن سيستم ايمني مي‌تواند در نتيجه‌ي داشتن رژيم غذايي نامناسب، نداشتن فعاليت بدني و ابتلا به بعضي از اختلالات مثل سرطان خون (لوسمي يا لوکميا) باشد.

۵. کاهش انرژي و بي‌خوابي

کم شدن سطح انرژي و بي‌خوابي مي‌توانند از علائم استرس طولاني‌مدت باشند. به‌طور مثال، يک مطالعه روي بيش از ۲ هزار نفر به اين نتيجه رسيد که خستگي به‌شدت با افزايش سطح استرس در ارتباط است. استرس ممکن است خواب را مختل کند و باعث بي‌خوابي و در نتيجه کاهش سطح انرژي شود.

يک مطالعه‌ي کوچک به اين نتيجه رسيد که استرس کاري با افزايش خواب‌آلودگي و بي‌قراري در زمان خواب در ارتباط است. يک مطالعه‌ي ديگر روي بيش از ۲ هزار نفر به اين نتيجه رسيد که بيشتر قرار گرفتن در موقعيت‌هاي استرس‌زا با افزايش احتمال ابتلا به بي‌خوابي ارتباط داشت.

مطالعات اين ارتباط را نشان مي‌دهند، اما تأثير ساير عوامل مهم در اين زمينه را ناديده مي‌گيرند. به مطالعات بيشتري لازم است تا بتوانيم به‌طور قطعي ادعا کنيم استرس مي‌تواند مستقيما باعث کاهش سطح انرژي شود.

عوامل ديگري که ممکن است در کاهش سطح انرژي نقش داشته باشند شامل افت قند خون، داشتن رژيم غذايي نامناسب يا ابتلا به کم‌کاري تيروئيد مي‌شوند.

۶. مشکلات گوارشي

مشکلات گوارشي مثل اسهال و يبوست هم مي‌توانند از علائم استرس محسوب شوند. براي مثال، يک مطالعه به بررسي بيش از ۲ هزار کودک پرداخت که در معرض موقعيت‌هاي استرس‌زا بودند. نتايج نشان داد که احتمال ابتلا به يبوست در اين کودکان بيشتر بود.

استرس ممکن است افرادي که دچار اختلالات گوارشي مثل بيماري روده‌ي التهابي (IBD) هستند را تحت تأثير قرار دهد. در يک مطالعه نشان داده شد که تجربه‌ي استرس زياد روزانه با افزايش مشکلات گوارشي در ۱۸۱ خانم مبتلا به بيماري التهابي روده در ارتباط بود.

علاوه بر اين، يک تحليل روي ۱۸ مطالعه که نقش استرس روي بيماري التهابي روده را بررسي کرده بودند به اين نتيجه رسيد که بين استرس و علائم گوارشي ارتباط وجود دارد. با اين حال به مطالعات بيشتري براي پي بردن به نحوه‌ي اثرگذاري استرس روي دستگاه گوارشي نياز است.

در نظر داشته باشيد که بسياري از عوامل ديگر از جمله رژيم غذايي، کم‌آبي بدن، سطح فعاليت بدني، عفونت يا مصرف بعضي از دارو‌ها هم مي‌توانند باعث مشکلات گوارشي شوند.

۷. تغيير در اشتها

افزايش يا کاهش اشتها از جمله رايج‌ترين علائم استرس محسوب مي‌شود. ممکن است متوجه شده باشيد که زماني که استرس داريد، هيچ اشتهايي نداريد يا اشتهايتان بيشتر مي‌شود.

يک مطالعه روي دانشجويان به اين نتيجه رسيد که ۸۱ درصد از دانشجويان گزارش کردند که زماني که استرس دارند، دچار تغيير در اشتها مي‌شوند. از اين تعداد، ۶۲ درصد از افراد افزايش اشتها و ۳۸ درصد هم کاهش اشتها را تجربه کردند.

در يک مطالعه روي ۱۲۹ نفر نشان داده شد که مواجهه با استرس با غذا خوردن بدون احساس گرسنگي در ارتباط بود. تغيير در اشتها زماني که استرس داريد ممکن است روي وزنتان هم تأثير بگذارد. براي مثال، يک مطالعه روي بيش از هزار نفر به اين نتيجه رسيد که استرس با افزايش وزن در افراد مبتلا به چاقي مفرط ارتباط داشت.

اگرچه اين مطالعات نشان مي‌دهند که بين استرس و تغيير در اشتها يا وزن ارتباط وجود دارد، با اين حال به تحقيقات بيشتري در اين زمينه نياز است. از جمله ساير علل احتمالي تغيير اشتها مي‌توانيم به مصرف بعضي از داروها، تغييرات هورموني يا مشکلات رواني اشاره کنيم.

۸. افسردگي

بعضي از مطالعات عنوان مي‌کنند که استرس مزمن ممکن است منجر به افسردگي شود. يک مطالعه روي ۸۱۶ خانم مبتلا به افسردگي شديد به اين نتيجه رسيد که شروع افسردگي به‌طور قابل توجهي با استرس حاد و مزمن در ارتباط بود. يک مطالعه‌ي ديگر روي ۲۴۰ فرد بزرگسال نشان داد که سطح بالاي استرس منجر به بروز علائم افسردگي در اين افراد شد.

علاوه بر اين، يک مطالعه روي ۳۸ فرد که افسردگي غيرمزمن داشتند به اين نتيجه رسيد که موقعيت‌هاي استرس‌زا به‌طور قابل‌توجهي با تجربه‌ي افسردگي مرتبط بودند. به ياد داشته باشيد که مطالعات به اين ارتباط پي برده‌اند، اما اين موضوع ضرورتا بدين معني نيست که استرس باعث افسردگي مي‌شود. به تحقيقات بيشتري درباره‌ي نقش استرس روي شکل‌گيري افسردگي نياز است.

ساير عوامل تأثيرگذار بر افسردگي به غير از استرس شامل سابقه‌ي خانوادگي، سطح هورمون‌ها، محرک‌هاي محيطي و حتي مصرف بعضي از دارو‌ها مي‌شود.

۹. افزايش ضربان قلب

افزايش ضربان قلب هم يکي ديگر از علائم استرس زياد به شمار مي‌رود. يک مطالعه به اين نتيجه رسيد که ضربان قلب در موقعيت‌هاي استرس‌زا به‌طرز چشمگيري افزايش پيدا مي‌کند. يک مطالعه‌ي ديگر روي ۱۳۳ نوجوان به اين نتيجه رسيد که شرکت‌کنندگان زماني که فعاليت‌هاي استرس‌زا انجام مي‌دادند، افزايش ضربان قلب را تجربه مي‌کردند.

به‌طور مشابه، يک مطالعه ديگر روي ۸۷ دانش‌آموز به اين نتيجه رسيد که بين انجام فعاليت‌هاي استرس‌زا و افزايش ضربان قلب و فشار خون ارتباط وجود دارد. نکته‌ي جالب اين است که پخش کردن موسيقي هنگام انجام فعاليت به جلوگيري از اين تغييرات کمک کرد.

افزايش ضربان قلب ممکن است در نتيجه‌ي موارد ديگري از جمله مصرف زياد نوشيدني‌هاي حاوي کافئين يا ابتلا به عارضه‌هايي مثل بيماري‌هاي تيروئيد، فشار خون بالا يا بعضي از مشکلات قلبي رخ دهد.

۱۰. عرق کردن

مواجهه با استرس مي‌تواند منجر به تعريق شديد شود. يک مطالعه‌ي کوچک روي ۲۰ فرد مبتلا به اختلال «هايپرهيدروز» (تعريق بيش از حد) ميزان استرس شرکت‌کنندگان طي روز را بررسي کرد. نتايج اين مطالعه نشان داد که استرس و ورزش کردن به‌طرز چشمگيري تعريق را افزايش دادند.

يک مطالعه‌ي ديگر روي ۴۰ نوجوان به اين نتيجه رسيد که مواجهه با استرس با افزايش تعريق و بوي آن همراه بود. تعريق زياد همچنين مي‌تواند در نتيجه‌ي اضطراب، ابتلا به بيماري‌هاي تيروئيدي يا مصرف بعضي دارو‌ها رخ دهد.

۱۱. ريزش مو

ريزش روزانه‌ي چند تار مو طبيعي است، چون به مرور زمان فوليکول‌هاي قديمي مو با فوليکول‌هاي جديد جايگزين مي‌شوند. استرس مي‌تواند باعث ريزش موي شديد شود. در حقيقت استرس شديد باعث مي‌شود سيستم ايمني بدن به فوليکول‌هاي مو حمله کنند که اين موضوع ريزش مو را در پي دارد.

اگر دچار ريزش موي ناشي از استرس شده‌ايد، بايد سعي کنيد با تکنيک‌هاي موجود سطح استرس خود را کاهش دهيد. زماني که استرستان برطرف شود، رشد موهايتان به حالت عادي برمي‌گردد.

۱۲. کهير

اگر به‌طور ناگهاني دچار برآمدگي‌هاي قرمز همراه با خارش شده‌ايد، علت اين موضوع مي‌تواند استرس باشد. زماني که بدن (براي مدت زمان کم يا طولاني) استرس زيادي را تجربه مي‌کند، سيستم ايمني ضعيف مي‌شود و بدن براي مبارزه با بيماري‌ها شروع به ترشح هيستامين مي‌کند.

اگر استرس برطرف نشود، دچار کهير مي‌شويد. زماني که سيستم ايمني ضعيف شود، پوست مي‌تواند توسط چيز‌هايي مثل صابون، سرما يا گرما، لوسيون و مواد شوينده‌ي لباس که هيچ‌وقت به آن‌ها حساس نبوده، تحريک شود. براي درمان اين عارضه، يک حوله‌ي مرطوب خنک را روي ناحيه‌ي مدنظر بگذاريد. اگر کهير برطرف نشد، آنتي‌هيستامين مصرف کنيد.