امروزه بيش از هر زمان ديگري در تاريخ، دوقلو به دنيا مي‌آيد؛ اين را آمار و ارقام نشان مي‌دهد. بر اساس پژوهشي که در يک مجله علمي تخصصي درباره توليدمثل منتشر شده، هم اکنون از هر ۴۰ زايمان، يکي منجر به تولد دوقلو مي‎‌شود. اين بالاترين نرخ تولد دوقلو‌ها در طول تاريخ است.

دانشمندان مي‌گويند پيشرفت علم و تکنولوژي به افزايش نرخ تولد دوقلو‌ها کمک کرده است. دانشمندان با مطالعه داده‌هاي به دست آمده از ۱۳۵ کشور جهان در فاصله سال‌هاي ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵، به اين نتيجه رسيده‌اند که نرخ تولد دوقلو‌ها نسبت به ۴۰ سال گذشته، حدود ۳۳ درصد افزايش يافته است. به‌همين مناسبت، در اين مطلب، قصد داريم به موضوع دوقلويي‌زايي بپردازيم. با ما همراه باشيد.

دوقلوزايي چگونه اتفاق مي‌افتد؟

دوقلويي معمولا به دو صورت اتفاق مي‌افتد: تک‌تخمکي و دوتخمکي؛ در واقع دوسوم از موارد دوقلوزايي دوتخمکي هستند و يک‌سوم تک‌تخمکي. در دوقلويي تک‌تخمکي، جنين در مراحل ابتدايي به دو سلول همسان تقسيم مي‌شود و دوقلو‌هاي همسان به‌وجود مي‌آيند. به عبارتي از يک تخمک دو جنين تشکيل مي‌شود که از لحاظ ژنتيک و ظاهر بسيار به هم شبيه هستند. در دوقلويي دو تخمکي نيز دو تخمک با دو اسپرم لقاح حاصل مي‌کنند و دو جنين تشکيل مي‌دهند که مي‌توانند مشابه يا غيرمشابه و دختر يا پسر باشند.

چه عواملي احتمال دوقلوزايي را بيشتر مي‌کند؟

دوقلوزايي‌هاي يکسان فقط به طور کاملا اتفاقي ممکن است اتفاق بيفتند؛ اما برخي عوامل ممکن است بر احتمال داشتن دوقلو‌هاي غيرهمسان تأثير بگذارد.

سابقه خانوادگي و وراثت

اگر شما در خانواده خود دوقلو داريد و يا خودتان دو قلو هستيد، احتمال اينکه دوقلو داشته باشيد بسيار زياد است. با اين حال، اگر شريک زندگي شما دوقلو دارد يا در خانواده آن‌ها دوقلو وجود دارد، اين امر بر شانس يا دوقلو بودن يا نداشتن شما هيچ تأثيري نمي‌گذارد. احتمال باردار شدن دوقلو بيشتر به مادر بستگي دارد.

قوميت يا نژاد

به نظر مي‌رسد که قوميت و يا نژاد افراد در احتمال دوقلوزايي تأثير زيادي دارد. بيشترين افزايش در نرخ زايش دوقلو ها، در آمريکاي شمالي، اروپا و آسيا مشاهده شده است.

قد و وزن 

احتمال دوقلوزايي در بين زنان بلند قد نسبت به زنان کوتاه قد بيشتر است. همچنين، زنان با وزن بالاتر شانس بيشتري براي دوقلو شدن دارند. در زناني که رژيم غذايي مناسبي را رعايت مي‌کنند احتمال باردار شدن زياد است.

يک مطالعه تحقيقاتي که توسط کالج زنان و زايمان آمريکا منتشر شده است، نشان مي‌دهد يکي از دلايل افزايش نرخ چندقلوزايي به دليل افزايش نرخ چاقي است. بررسي‌ها نشان داده زنان با شاخص توده بدني BMI ۳۰ و بالاتر احتمال بيشتري براي دوقلوزايي دارند.

سن مادر

احتمال داشتن دوقلو يا حتي چندقلوزايي ممکن است با بالارفتن سن مادر افزايش يابد. زنان بالاي ۳۵ سال نسبت به زنان جوان FSH‌تر (هورمون محرک فوليکول) بيشتري توليد مي‌کنند. افزايش سطح هورمون محرک فوليکول، باعث افزاييش تعداد تخمک‌هاي آزاد شده در طي تخمک گذاري مي‌شود. همين عامل ممکن است تعداد جنين‌هاي تشکيل شده را افزايش دهد.

بارداري بيشتر

احتمال دوقلوزايي در زناني که سابقه بارداري زياد داشته اند، بيشتر است. از طرفي هم احتمال افزايش دوقلو‌ها نيز ممکن است با افزايش تعداد حاملگي‌ها بيشتر شود.

درمان‌هاي باروري

درمان‌هاي باروري شانس دوقلوزايي را افزايش مي‌دهند. خانم‌هاي که به دنبال درمان‌هاي براي باردار شدن هستند، بهتر است قبل از انتخاب گزينه‌هاي درماني با پزشک مشورت کنند. پزشک مي‌تواند بهترين گزينه را براي آن‌ها پيشنهاد دهد.

لقاح آزمايشگاهي

احتمال دوقلوزايي در زناني که تحت IVF قرار مي‌گيرند بيشتر است. با اين حال، اين موضوع عمدتا به تعداد جنين‌هاي قرار گرفته در رحم بستگي دارد. در روش لقاح آزمايشگاهي، متخصصان ممکن است مجبور شوند براي افزايش احتمال بارداري، بيش از يک جنين را در رحم زن قرار دهند. در صورت کاشت و رشد موفقيت آميز هر دو، احتمال حاملگي دوقلو وجود دارد.

لقاح داخل رحمي

در اين روش اسپرم‌ها با استفاده از سرنگ به رحم تزريق مي‌شوند. با اين حال، IUI به تنهايي احتمال چندقلويي را افزايش نمي‌دهد. زناني که تحت اين روش درماني قرار مي‌گيرند ممکن است مجبور به استفاده از دارو‌هاي باروري براي افزايش احتمال بارداري خودشان باشند.