ادکلن از آن واژه‌هايي است که نميدانم چرا همه آن را براي آقايان در نظر مي‌گيرند و فکر مي‌کنند آن عطر خوشبويي که به مشامشان مي‌رسد بايد از شيشه‌اي باشد که آقاي گرامي اسم آن را ادکن گذاشته است. اما اصلا اين طور نيست ادکن هم زنانه است و هم مردانه. حالا فرق عطر و ادکلن چيست؟ در ادامه اين مطلب با تفاوت اين دو واژه آشنا مي‌شويد و در نهايت برايتان عطرهاي پاييزي پيشنهادي نيز خواهيم داشت.

عطر و ادکلن و اسانس بعضي افراد فکر مي‌کنند، عطر متعلق به خانم‌ها بوده و ادکلن مختص آقايان است يا عطر همان اسانس‌هايي مي‌باشد که در شيشه‌ها ريخته مي‌شود و ادکلن ها همان عطرهاي برندها هستند. قبل از هر توضيحي ابتدا موضوع اسانس‌ها را بايد جدا کرد. به عطرهايي که در شيشه‌ها پر مي‌شوند و اغلب هم حالتي روغني دارند، اسانس گفته مي‌شود.

لفظ اصلي عطر يا همان Perfume: عطر در ايران به صورت کلي به تمامي عطرهايي غير از اسانس‌ها گفته مي‌شود. بنابراين شما در صورتي که مي‌خواهيد خريد کنيد و خريدي به غير از اسانس‌ها داريد، در واقع شما به دنبال عطر هستيد و بايد از کلمه عطر براي خريدتان استفاده نماييد.

تفاوت عطر و ادکلن: همان طور که مي‌دانيد عطرها از ترکيبات اسانس مواد خام (گياهان، مشک و …) و آب و الکل تشکيل شده‌اند.فرق عطر و ادکلن در ميزان اسانس به کار رفته در آب و الکل درون يک عطر مي‌باشد. هر قدر ميزان اسانس به کار رفته در عطر بيشتر باشد اين عطر دوام و ماندگاري بالاتري دارد. لفظ عطر يا همان Perfume به عطري گفته مي‌شود که حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد اسانس در آن به کار رفته باشد و ادکلن يا همان Eau de cologne به نوعي گفته مي‌شود که حدود ۲ تا ۵ درصد اسانس در آن به کار رفته و ماندگاري بسيار پاييني دارد. عطرها از نظر ماندگاري، دوام و ميزان اسانس به کار رفته در آنها، به ۶ دسته تقسيم مي‌شوند: Perfume: ميزان اسانس به کار رفته ۱۵ تا ۲۵ درصد Soie de Perfume: اسانس حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد Eau de Perfume: اسانس حدود ۸ تا ۱۵ درصد Eau de Toilette: اسانس ۴ تا ۱۰ درصد Eau de Cologne: اسانس ۲ تا ۵ درصد Eau de fraiche يا Deodorant: اسانس کمتر ار ۳ درصد که همان اسپري‌ها هستند. تقريبا ادکلن اين روزها ديگر توليد نمي‌شود. اما براي خريد عطر (به معناي کلي) اگر به پايين جعبه عطرها يا شيشه آنها دقت کنيد کلماتي مثل Eau de Perfuem و … را خواهيد ديد. اگر دنبال ماندگاري بيشتر عطر خود هستيد، عطري را خريداري نماييد که يکي از کلمات Eau de Perfume، Soie de Perfume، Perfume روي آنها درج شده باشد. پس براي خريد يا از همان کلمه عمومي عطر استفاده کنيد و يا به صورت تخصصي يکي از کلمات بالا رو به کار ببريد.

مواد سازنده عطر هر نوع عطر دست‌کم از سه جزء تشکيل يافته است که فراريت و وزن ‏مولکولي آنها تا حدي باهم تفاوت دارند. جزء اول: جزء اول که تاپ نوت ناميده مي‌شود، فرارترين ماده و مشخص‌ترين بو را دارا بوده ‏و در توليد عطر کاربرد دارد.‏ جزء دوم: جز دوم که ميدل نوت ناميده مي‌شود، کمتر فرار است و عموما عصاره يک ‏گل (بنفشه، ياس و غيره) است.‏ جزء سوم: آخرين جزء يا اندنوت، کمترين فراريت را دارد و معمولا يک رزين يا پليمر مومي ‏است.‏

سيوتون، اصلي‌ترين سازنده عطر بيشتر عطرها اجزاي بسياري دارند و از لحاظ شيميايي غالبا مخلوط‌هاي ‏کمپلکس هستند. با پيشرفت تجزيه مواد عطر طبيعي، مصرف ترکيبات آلي ‏سنتزي خالص که بوي آنها همانند بوي عطر خاصي مي‌باشد، بسيار ‏معمول شده است. نمونه آن سيوتون، يک کتون حلقوي است که از سيويت ‏بدست مي‌آيد. سيويت، ماده‌اي است که از غده‌هاي گربه سيويت ترشح ‏مي‌شود. گربه سيويت، حيواني شبيه به گربه است که در اتيوپي و افريقاي ‏مرکزي يافت مي‌شود.‏ سيوتون در عطر سازي ارزش بسيار دارد. امروزه سيوتون بصورت سنتزي ‏موجود است. براي سنتز سيوتون، نخست ۸، هگزادکان ۱، ۱۶، دي ‏کربوکسيليک اسيد تهيه مي‌کنند و سپس آنرا بصورت حلقه در مي‌آورند. يون توريم (Th+4) کاتاليزور بسته شدن اين حلقه است. سيويت، مانند مشک، مجموعه‌اي از مواد جاذب جنسي است. اين مواد ‏جاذب جنسي در عطرهاي موثر با زيرکي بوسيله بوهاي گل و گياهي ‏پوشانده مي‌شوند. جاذبه اوليه از بوي خوش حاصل مي‌شود. اما اثر ‏اساسي ناشي از سيويتون يا مشک است.

‏ ساير ترکيبات عطر ترکيبات ديگري که در عطرها بکار مي‌روند، شامل الکل‌ها و استرهايي با وزن ‏مولکولي زيادند. يک نمونه، ژرانيول (با نقطه جوش‎‎‏ ۲۳۰ درجه سانتي‌گراد) يک جزء اصلي از ‏روغن ژرانيوم (شمعداني معطر) ترکيه‌اي است.‏ استرهاي اين الکل، براي ساختن ماده معطر سنتزي که بوي رز دارد، در ‏عطرسازي بکار مي‌رود. مثلا استري که از واکنش ميان ژرانيول و اسيد فرميک تشکيل مي‌شود، بوي رز دارد.‏عطرها نوعا ۱۰% تا ۲۵% اسانس عطر و ۷۵% تا ۸۰% الکل و يک ثابت ‏کننده براي نگه داشتن روغن‌هاي اسانسي دارد. عطرها به بيشتر مواد ‏آرايشي افزوده مي‌شوند تا محصول بدست آمده بوي مطلوب داشته باشند؛ ‏اين مواد بوهاي طبيعي و ديگر اجزايي مانند مواد جاذب جنسي را مي‌‏پوشانند. آنها بعلت داشتن الکل، خاصيت ضدعفوني و باکتري‌کشي ‏ملايمي دارند.‏

چرا بعضي از بوها نسبت به بقيه ماندگاري بيشتري دارند؟ اشخاصي که پوستي چرب دارند معمولا بوي عطرشان نسبت به افرادي که پوست خشک دارند، ماندگاري بيشتري دارد. زيرا پوست چرب به طور طبيعي مرطوب است و رطوبت باعث نگهداري و ماندگاري بوي عطر مي‌شود.

چه کنيم تا بوي عطرمان بيشتر بماند؟ همانطور که گفته شد ماندگاري بوي عطر بسته به خشک يا چرب بودن پوست، در افراد مختلف متفاوت است. در صورت امکان در طول روز، عطر خود را تجديد کنيد. متخصصين توليد محصولات بهداشتي توصيه مي‌کنند که عطر را به پشت گوش‌ها و گردن خود بزنيد و مقدار کمي را هم بر روي پوست بدنتان استفاده کنيد. با اين کار بوي عطر شما پخش مي‌شود و سريع از بين نمي‌رود. يک اسپري کوچک روي موها باعث مي‌شود بوي عطر شما در تمام روز باقي بماند.

چه کنيم که عطرمان ديرتر فاسد شود؟ شيشه عطر را در محل خشک، خنک و به دور از پنجره و نور خورشيد نگه داريد؛ زيرا نور خورشيد باعث بروز اختلالاتي در مواد تشکيل دهنده عطر شده و آن را از بين مي‌برد. به طور کلي براي اينکه شيشه عطر عمر بيشتري داشته باشد، پيشنهاد مي‌شود آن را هميشه درون جعبه‌اش نگه داريد.

چرا بوي يک نوع عطر در افراد مختلف متفاوت مي‌باشد؟ ترکيب شيميايي بدن, رژيم غذايي و سن اشخاص بر عطري که به پوست زده مي‌شود تاثير مي‌گذارد. در ضمن, عطر داراي بسياري از روغن‌هاي اسانس دار مي‌باشد. برخي از روغن‌هاي اسانس دار تاثير متفاوتي بر روي پوست اشخاص مي‌گذارد و احتمال دارد که برخي از آنها جذب پوست بشود. همين مساله باعث مي‌شود تا بويي از پوست متصاعد شود و در نتيجه بوي عطر نيز متفاوت شود.

عطر را چگونه استفاده مي‌کنند؟ در کمال تعجب مشاهده مي‌کنيم که بسياري از خانم‌ها نمي‌دانند که عطر را به کجاي پوست خودشان بزنند. عطر بايد به نقاطي که داراي نبض است زده بشود. در حقيقت, نقاط داراي نبض, نقاطي هستند که فاصله رگها از سطح پوست به کمترين حد خود مي‌رسد و در همين نقاط, رگ‌هاي خوني حرارت بيشتري از خودشان مي‌دهند که به صورت يک پمپ کوچک عطر عمل مي‌کند و بوي عطر نيز بهتر متصاعد مي‌شود. نقاط داراي نبض عبارت است از : مچ دست, پشت گوش, پشت زانوي پا و پشت آرنج دست قسمت پائين گلو. در ضمن براي اينکه بوي عطر دوام بيشتري داشته باشد, روي مچ‌هاي پا نيز زده مي‌شود که جريان متصاعد شدن عطر را از پائين به بالا امکان پذير مي‌سازد.

چرا برخي از عطرها گران قيمت هستند؟ عطرها داراي مقدار معيني از مواد تشکيل دهنده طبيعي گران قيمت هستند. براي ساختن ۴۵۲ گرم روغن گل محمدي, بيش از يک تن گلبرگ گل استفاده مي‌شود که سه تا چهار هزار دلار هزينه در بر دارد. همين مساله درباره بسياري از انواع روغن‌هاي اسانس دار نيز صادق است.

چه مواردي را بايد در نگهداري عطر رعايت کرد؟ عطر, بايد به دور از حرارت يا سرماي بيش از حد نگهداري بشود. در ضمن, در شيشه عطر بايد محکم بسته شود تا از بخار شدن آن جلوگيري گردد. از قرار دادن عطر براي مدت طولاني در برابر تابش نور خورشيد نيز جلوگيري بشود.

آيا عطر مصارف ديگري بجز استفاده آن روي پوست دارد؟ به هنگام استحمام, ميتوان چند قطره از عطر دلخواه را در آب وان ريخت. در ضمن به هنگام شستشوي لباس‌هاي زير نيز مي‌توان چند قطره از عطر دلخواه را به آب شستشو ريخت يا آن را روي گل‌هاي مصنوعي اسپري کرد.

مواد دافع بو حدود ۲ ميليون غده عرق بر سطح بدن دست اندرکار تنظيم دماي بدن ‏هستند. اين غده‌ها با ترشح آب که تبخير آن اثر خنک کنندگي دارد، دماي بدن ‏را تنظيم مي‌کنند. از اين تبخير، اجزاي جامدي به جاي مي‌ماند که عمدتا ‏سديم کلريد و مقادير کمتري پروتئين و ديگر مواد مرکب آلي است. ‏بوي بدن بيشتر از آمينها و مواد حاصل از هيدروليز روغن‌هاي چرب (اسيدهاي ‏چرب ، آکروليين و غيره) است که از بدن و از رشد باکتريايي در باقيمانده ‏حاصل از غده‌هاي عرق گسيل مي‌يابند. براي آنکه بدن انسان وظايف خود را ‏به خوبي انجام دهد، عمل تعريق هم امري عادي و هم ضروري است. خود ‏عرق کاملا بي بو است، اما محصولات تجزيه باکتريايي چنين نيستند.‏

انواع مواد دافع بو مواد دافع بو از سه نوع عمده هستند: يک نوع آنها ، بطور مستقيم تعرق را مي‌خشکاند يا بعنوان مواد ‏منقبض کننده عمل مي‌کنند. نوع ديگر آنها که بو دارند و بوي عرق را مي‌پوشانند. نوع سوم آنها که ترکيبات بودار را با واکنش شيميايي برطرف مي‌کنند. از جمله موادي که بعنوان قابض عمل مي‌کنند، آلومينيم سولفات ‏آبپوشيده، کلريد آلومينيم آبپوشيده (‏O‏۲‏H‏۶ . ۳‏AlCl‏) ، آلومينيم کلروهيدرات ( در ‏واقع آلومينيم هيدروکسي کلريد ) و الکلها هستند. ‏

مواد بي‌بو کننده از جمله مواد مرکبي که بعنوان عوامل بي‌بو کننده عمل مي‌کنند، روي ‏پروکسيد، روغن‌هاي اسانسي و عطرها و انواعي از مواد ضد عفوني کننده ‏ملايم هستند. روي پروکسيد، مواد مرکب بودار را با اکسيد کردن آمين‌ها و ‏ترکيبات اسيدهاي چرب برطرف مي‌کند. روغن‌هاي اسانسي، عطرها يا ‏بوها را جذب مي‌کنند يا آنها را مي‌پوشانند و ضدعفوني کننده‌ها معمولا ‏عوامل اکسيد کننده يا کاهنده‌اي هستند که باکتريهاي ايجاد کننده‌ بو را ‏مي‌کشند.‏

عطر درماني چيست؟ در واقع اين روش درماني جزقديمي‌ترين درمان‌هاست. گفته شده که به طور سنتي مصريان از روغن‌هاي خوشبو براي ماساژ و درمان بيماري‌هاي گوناگون نيز استفاده مي‌‌کردند. در دوران شيوع طاعون بسياري از افرادجهت جلوگيري از انتشار اين بيماري روغن‌هاي معطر را مي‌‌سوزاندند زيرا اعتقاد داشتند که بوي خوش، طاعون را ريشه کن مي‌‌کند.